De kwaliteit van het ruwvoer beoordelen
Auteur – Sylvia van der Hoek, dierenarts
Door te kijken, te ruiken en te voelen kunnen we de kwaliteit van het ruwvoer bepalen.
Kijken
Kijk naar de kleur van het hooi, de hoeveelheid stengels en bladeren, aanwezigheid van zaden en bloemen, de hoeveelheid onkruid en de aanwezigheid van stof, afval en schimmel.
Schimmels in het hooi kunnen luchtwegproblemen veroorzaken, ook kunnen bepaalde schimmels in bepaalde omstandigheden mycotoxines produceren. Deze toxines zijn niet zichtbaar, maar de kans dat ze aanwezig zijn is groter in zichtbaar beschimmeld ruwvoer. Wanneer paarden blootgesteld worden aan mycotoxines heeft dit negatieve gevolgen voor de gezondheid. Vaak zijn de symptomen niet specifiek, zo kan een paard slomer zijn, verminderde eetlust hebben en dunne mest/diarree. Ook kunnen mycotoxines effect hebben op het zenuwstelsel, de vruchtbaarheid en weerstand en kan leverfalen optreden.
| Groeistadium | Jong | Veel blad weinig stengel |
| Bloei | Iets meer blad dan stengel | |
| Uitgebloeid | Vrijwel evenveel blad als stengel, zaden en zaadhoofden kunnen aanwezig zijn | |
| Kleur | Grijs | Oud hooi, minder voedingsstoffen en mogelijk bedorven |
| Groen | Jong en vers hooi, rijk aan voedingsstoffen | |
| Bruin | Ouder, verlies aan voedingsstoffen of
Lang gedroogd, verlies aan voedingsstoffen en smakelijkheid |
|
| Geel | Verkleuring door blootstelling aan de zon bij opslag buiten | |
| Vervuiling | Slecht | Aanwezigheid van stof, schimmel, afval, aarde, grote hoeveelheden onkruid, giftige planten en/of ongedierte |
| Goed | Schoon |
De uiterlijke kenmerken waarop ruwvoer beoordeeld kan worden. Beoordeel het groeistadium, de kleur en de vervuiling van het gras om de kwaliteit te bepalen.
Ruiken
De geur van het ruwvoer geeft een beeld van de hygiënische kwaliteit. Beoordeel of het hooi fris en lichtzoet ruikt. Een bedwelmende of muffe lucht is een indicator voor stof, schimmel of een te hoge vochtigheidsgraad.
Voelen
Beoordeel de structuur van het ruwvoer en de vochtigheid. Door te kijken is er al een beeld verkregen van het groeistadium, maar door te voelen word meer informatie ingewonnen. Door het hooi in de hand te nemen en te knijpen, kan gevoeld worden of het gras prikt. Prikkend hooi is een indicatie voor grof hooi.
Hoe fijner het hooi, hoe hoger de voedingswaarde. Hooi dat zacht is, geeft minder stimulatie van de darmwand. Iets droger, meer stengelig hooi bevat meer vezels en bevorderd de darmgezondheid. Ouder, zeer grof hooi is laag in voedingsstoffen en is moeilijk te verteren door het paard.
| Groeistadium | Vroeg volwassen | Veel blad weinig stengel, voelt zacht aan |
| Bloei | Veel blad, buigbare stengels | |
| Uitgebloeid | Droog, stengelig | |
| Te oud | Zeer hard |
De uiterlijke kenmerken van de ruwvoeders verkregen uit verschillende groeistadia gras.
Conclusie
Door deze visuele beoordeling kan een inschatting gemaakt worden van het groeistadium, de veiligheid en de voedingswaarde. Ieder paard heeft andere behoeftes, doordat er verschillen zijn in de energiebehoefte, leeftijd en gezondheid. Houd hier rekening mee in de keuze van ruwvoer. Een paard met een hoge energiebehoefte of gebitsproblemen kan gevoerd worden met een rijk ruwvoer, terwijl een paard met een lagere energiebehoefte beter gevoerd kan worden met ruwvoer met een lagere voedingswaarde.
Wanneer de dierenarts Bonpard adviseert, zal ook een visuele beoordeling van het ruwvoer uitgevoerd worden!
Gemiddeld gezien heeft grof hooi een lagere voedingswaarde dan fijn hooi, echter is de spreiding in de voedingswaarde van de verschillende types ruwvoer erg groot. Dit komt doordat de voedingswaarde van het ruwvoer sterk afhankelijk is van vele factoren zoals het type gras, het moment van oogsten, wijze van maaien en conserveren, de bewaarmethode en de bodemkwaliteit. Ondanks dat verschillende partijen ruwvoer qua uiterlijk vrijwel identiek zijn, kunnen er dan ook grote verschillen bestaan in bijvoorbeeld de hoeveelheid energie, suiker en eiwit.
Om een rantsoen samen te kunnen stellen die voldoet aan de behoeftes van het paard, wordt geadviseerd om het ruwvoer te laten analyseren op de voedingswaarden.
