Problemen bij een paard door zand inname
Met eten kan zand binnenkomen. Een beetje zand zal met een goede darmwerking voor het merendeel met de mest verdwijnen. Problemen ontstaan als het paard teveel zand binnenkrijgt en als de darmen minder goed functioneren. Zand hoopt op in de blinde- en/of dikke darm. Het veroorzaakt schade aan de darmwand en verstoort de darmflora. De darmen functioneren onvoldoende. Bij ernstige zandophoping kan een verstopping het gevolg zijn. Door fermentatiestoornis krijgt het paard slecht verteerde en te dunne mest. Met de handschoentest controleert de dierenarts de hoeveelheid zand in de mest.
Zand alarm
De afgelopen maanden zijn veel dierenartsen erg druk geweest met het behandelen van paarden met klachten die een gevolg zijn van zand. De klachten door teveel zandopname zijn variabel, te dunne mest, brijige grijze mest, verstoppingskoliek, gaskoliek, of koliek door een darmverdraaiing. Niet iets wat je een paard zou toewensen. Helaas komt het wel veel voor.
Het paard wordt te dik
Weiland met veel gras kan snel teveel zijn voor een paard, oftewel het paard wordt te dik. Toch is het beter om de beweidingstijd te beperken, strookbeweiding of een graasmasker toe te passen en het paard alleen lang gras te laten eten dan het in grasopname te beperken door een kort of kaal graslandje te geven.
Ook veel ruwvoer kan leiden tot een zekere mate van overgewicht. Veel ruwvoer hoeft niet onbeperkt ruwvoer te betekenen. Maar veel ruwvoer is wel minimaal 1,5 kg hooi per 100 kg lichaamsgewicht per dag, meer mag. Zolang je de Body Condition Score maar in de gaten houdt. Als een paard dat snel op heeft en toch veel gaat rondscharrelen in het zand, maak dan gebruik van een slowfeeder systeem. Een bak met een rooster over het hooi is ook prima om te voorkomen dat het hooi eruit getrokken wordt en toch nog op het zand terechtkomt.
Als paarden veel ruwvoer en veel beweging krijgen, zal een groot deel van het zand door een goede darmwerking met de mest verdwijnen. Gebruik geen graslandjes met minder dan 5 centimeter gras en voer hooi niet van een zandbodem.
Paarden zijn bewegingsdieren
Overgewicht is trouwens niet alleen een gevolg van veel eten, maar ook van weinig bewegen. Paarden zijn van nature “bewegingsdieren”, oftewel, ze zijn ontwikkeld om vele kilometers af te kunnen leggen. Hun stofwisselings- en verteringssysteem hebben baat bij beweging. Vaak ontbreekt dat tegenwoordig in het paardenbestaan. Niet noodzakelijkerwijs uren rondjes draven in een binnenbak of trainingsmolen. Ook rustige ritten buiten zijn prima voor de gezondheid van het paard, zowel voor lichaam als geest.
Gevolgen van veel zand in de darmen
Zand hoopt op in de blinde- en/of dikke darm. Het veroorzaakt schade aan de darmwand en verstoort de darmflora. Bij ernstige zandophoping is behandeling van de dierenarts nodig.
Hoe komen paarden aan zand in die darmen?
- Het paard graast op een graslandje waar weinig gras staat. Vanwege de behoefte om te grazen, trekt het paard grasplant met wortel (en zand) en al uit de grond.
- Het paard staat in een zandpaddock waar hooi in het zand ligt. Sommige paarden zijn echte stofzuigers en zorgen dat echt alle hooisprietjes (met zand) verdwijnen.
- Het paard krijgt door situatie 1. + 2. zand binnen, maar daarnaast te weinig (ander) ruwvoer. Bijvoorbeeld omdat het gras zo weinig en kort is, of omdat de hoeveelheid ruwvoer in het totale rantsoen onvoldoende is. Ruwvoer is nodig om de darmen te laten bewegen. Hierdoor mengt het zand goed met de darminhoud en verdwijnt het beter met de mest naar buiten.
- Het paard krijgt, naast situatie 1. + 2. te weinig beweging. Door te bewegen worden ook de darmen gestimuleerd. Veel paarden mesten tijdens het rijden bijvoorbeeld. Staat een paard veel op stal of kleine paddock, dan belemmert dit de darmmotiliteit.
- Het paard eet uit verveling zand.
Aanpak van het probleem
Het is twijfelachtig of een product als psyllium (vlozaad) in staat is veel zand uit de darmen te verwijderen. Van een verbetering van de darmwerking en een gezonde darmflora is meer te verwachten. Heeft een paard klachten van teveel zandopname dan heeft de darmflora ondersteuning nodig. Verschillende typen vezels zorgen voor een variatie aan gezonde darmbacteriën. Beperking van zetmeel en suikers voorkomt groei van verkeerde bacteriën. En extra pro- en prebiotische producten zijn goed voor de darmgezondheid. Samen met voldoende vezels uit ruwvoer zal de darm meer bewegen en daardoor de darminhoud goed vermengen, zodat zand niet kan uitzakken.
Bij ernstige zandophoping is behandeling van de dierenarts nodig.
Bonpard Colon is speciaal ontwikkeld ter compensatie van chronische spijsverteringsstoornissen in de dikke darm, zoals bij paarden met een minder gezonde darmflora. Veel vezelrijke grondstoffen plus levende gistcellen (probioticum) stimuleren de groei van de “goede” bacteriën. Daarnaast bevat het voer alle essentiële voedingsstoffen die het paard nodig heeft. Het aandeel zetmeel & suikers is beperkt.