Koliekgevoelige paarden op de wei
Auteur – Dr. Anneke Hallebeek
Koliekgevoelige paarden gun je ook het spelen en grazen in de wei. Of dat kan is afhankelijk van de oorzaak van koliek en de effecten van een aangepast voermanagement en rantsoen. Voor alle paarden geldt dat de eerste stappen op het gras beleid nodig hebben. Heb jij de paarden al op de wei staan of ben je nog aan het wachten? Misschien laat je de eerste snee maaien of je hebt de wei nog een keer bemest.
Wanneer is het beste moment om de paarden in de wei zetten?
Als het aan de paarden ligt nu meteen. Zij staan te popelen om gras te eten. Het hooi vinden ze niet meer zo lekker en eten ze met lange tanden. Ze ruiken het verse gras. Misschien even eerst dit artikel lezen en een plan maken.
Risico op hoefbevangenheid en koliek
Voor een veilig en praktisch weidesysteem zijn een paar overwegingen te maken. Het risico op hoefbevangenheid of koliek moet zo laag mogelijk zijn. En de paarden mogen geen obesitas krijgen. Je wil te veel zandopname voorkomen en het gras niet te kort laten afgrazen. Al deze eisen en daarbij ook nog haalbaar dagelijkse werk, maken weidegang voor paarden niet zo eenvoudig.
Weidegang voor paarden is maatwerk
Elke situatie is anders en dus is het weidesysteem altijd maatwerk. Daarnaast ben je afhankelijk van het weer en de grasgroei.
De oppervlakte van de wei moet passen bij het aantal paarden. Zet je enkele paarden op een hele grote weide, dan eten ze vooral de lekkere malse delen en de stengels laten ze staan. Daarmee krijgen ze veel energie en eiwit binnen en weinig vezels. Dit kan effect hebben op de darmflora en koliek of diarree geven en het leidt makkelijker tot overgewicht. Uiteindelijk zal het gras op plekken heel lang doorschieten en andere plekken helemaal op zijn. Vaak groeien op de kale plekken later onkruiden.
Door paarden op een meer beperkt deel van de wei te zetten, dwing je ze ook de stengels te eten. Het gras wordt meer gelijkmatig afgegraasd. Wel moet je tijdig de paarden naar een ander stuk brengen om overbegrazing te voorkomen. Zet de paarden op een ander stuk als er nog zo’n 5 centimeter gras over is. Dan kan het makkelijker herstellen en groeien. Dit kan je ook toepassen met strookbegrazing. Voor paarden die snel te dik worden is een graasmasker handig.
Blijf de #BCScheck uitvoeren
Blijf vooral kijken! Hou de body condition score van de paarden in de gaten. Maar let ook op de grasmat. De conditie beperken door het paard op een kaal gegeten graslandje te zetten is vragen om problemen. Zandopname en weinig vezels zijn hét recept voor koliek. De oplossing om overgewicht te voorkomen ligt in beperking van weidegang én meer beweging.
Koliekgevoelige paarden
Paarden die gevoelig zijn voor koliek en hoefbevangenheid hebben extra aandacht nodig als het gaat om weidegang. Voor terugkerende koliek zijn meerdere oorzaken mogelijk. Bonpard heeft twee voeders voor verschillende koliekoorzaken: Bonpard Colon en Bonpard Motility. Weidegang is mogelijk, maar kent wel restricties.
Regelmatige gaskoliek
Paarden die Bonpard Colon krijgen zijn gevoelig voor veranderingen in de darmflora. Op het voerschema staat het advies dat weidegang in eerste instantie geen onderdeel kan uitmaken van het rantsoen. Dit is om de darmflora de tijd te geven weer stabiel te worden. Na verloop van tijd en bij verbetering van klachten, is weidegang mogelijk. Mits hooi, in droge stof, minimaal 50% van de voeropname bepaald. De voerwijzer geeft aan wat de uitwisseling tussen uren weidegang en hooi kan zijn. Bij voldoende gras in de wei zijn slechts enkele uren weidegang mogelijk. Natuurlijk kan hiervan afgeweken worden als de gezondheid en de conditie van het paard dit toestaat.
Een pony van 1.48 m weegt 475 kg en doet licht werk. Vanwege herhaaldelijke koliek in het verleden, krijgt de pony een rantsoen met Bonpard Colon. Het rantsoen bestaat uit ruim 7-7,5 kg hooi en 1,9 kg Bonpard Colon. Bonpard Colon heeft invloed op de samenstelling van de darmflora. Het is dus qua hoeveelheid niet te vergelijken met krachtvoer, maar een aanvulling op het ruwvoer. Volgens het schema kan de pony twee uur weidegang krijgen, maar dan moet de hoeveelheid hooi met 50% verminderd worden. Oftewel, het voermanagement, inclusief de weidegang, moet zodanig aangepast worden, dat de pony de 3,5-4 kg ruwvoer in porties krijgt en tussendoor niet langer dan ca 6 uur zonder eten staat.
Regelmatige verstoppingskoliek
Voor paarden die Bonpard Motility krijgen kan weidegang juist een aanvulling zijn op verbetering van de situatie. De oorzaak van koliek heeft te maken met een vertraagde darmpassage. Gras is vochtrijk en bevat redelijk snel fermenteerbare vezels, dit verbetert de doorstroomsnelheid in de darmen. Vandaar dat het voerschema voor weidegang met Bonpard Motility anders is dan die van Bonpard Colon. Voor het behoud van de positieve eigenschappen van Bonpard Motility en de rijkheid van gras is beperking van weidegang nodig om het paard in conditie en gezond te houden.
Aanvulling weidegang bij Bonpard Colon (L) en Bonpard Motility (R)
Stel dat de voorgaande pony een dieet nodig heeft met Bonpard Motility, dan kunnen de uren weidegang toenemen tot 4 uur per dag. Dat betekent wel dat de hoeveelheid hooi teruggebracht moet worden naar ongeveer halve kilogram per dag, naast de portie Bonpard Motility. De weidegang kan dus beter opgesplitst worden in twee of drie keer per dag om een verantwoord voerschema te behouden. Ook dit is allemaal natuurlijk sterk afhankelijk van de gezondheid en conditie van het paard. Als meer hooi tussendoor mogelijk is, dan is dat natuurlijk beter en makkelijker.
Paarden met overgewicht
Voor paarden met overgewicht blijft weidegang een lastige component. De grasopname en daarmee energie die het paard in korte tijd kan eten is natuurlijk tegenstrijdig met de behoefte om minder energie op te nemen. Daarbij kan het suiker in het gras aanleiding zijn voor hoefbevangenheid. Liever geen weidegang totdat het paard weer een gezonde conditie heeft.
Gras is geen compleet rantsoen
Denk tenslotte nog wel aan het volgende. Gras is net als hooi en kuilvoer niet helemaal een compleet rantsoen voor het paard. Krijgt het paard geen of weinig krachtvoer dan is ook bij weidegang een liksteen plus een aanvullend supplement nodig.
